مارکت پلیس چیست؟ درک صحیح از چندفروشندگی

طبق گزارش Lengow، بیش از ۶۰٪ از فروش‌ها هم‌اکنون از طریق مارکت پلیس‌ها صورت می‌گیرد و برخی از موفق‌ترین شرکت‌های جهان مانند Airbnb، Amazon و Uber تحت این مدل فعالیت می‌کنند. در نگاه اول، ممکن است به نظر برسد که مارکت پلیس‌ها به دلیل ماهیت خود به عنوان پلتفرم‌های چندفروشنده، بسیار پیچیده‌تر از کسب‌وکارهای مشابه دیگر هستند. حقیقت این است که مدل مارکت پلیس به طرز شگفت‌انگیزی ساده و قابل گسترش برای استارتاپ‌های جدید است. پس چگونه واقعاً یک مارکت پلیس را تعریف می‌کنیم و چگونه با فروشگاه‌های آنلاین و کسب‌وکارهای دسته‌بندی‌شده متفاوت است؟

“اگر می‌خواهید یک محصول عالی بسازید، فقط بر روی یک نفر تمرکز کنید. تجربه‌ای شگفت‌انگیز برای آن یک نفر ایجاد کنید.” – برایان چسکی – مؤسس Airbnb

مارکت‌ پلیس آنلاین چیست؟

مارکت‌پلیس (Marketplace) یک پلتفرم آنلاین (فروشگاه اینترنتی) است که خریداران و فروشندگان را به هم متصل می‌کند و به آن‌ها اجازه می‌دهد تا در معاملات کالاها یا خدمات شرکت کنند. این پلتفرم‌ها (مانند آمازون، علی‌بابا و غیره) به عنوان واسطه عمل می‌کنند و فضایی را فراهم می‌کنند که در آن فروشندگان متعدد می‌توانند محصولات خود را برای فروش فهرست کنند. یک مارکت‌پلیس آنلاین مانند یک مرکز خرید مجازی است که در آن فروشندگان محصولات یا خدمات خود را ارائه می‌دهند. به طور معمول، مارکت‌پلیس‌های آنلاین چندفروشگاهی هستند، به این معنا که در یک وب‌سایت واحد، فروشندگان متعددی وجود دارند. آن‌ها معمولاً تنوع گسترده‌ای از آیتم‌ها را ارائه می‌دهند، درست مانند زمانی که به فروشگاه‌های مختلف در یک مرکز خرید مراجعه می‌کنید.

انواع مختلفی از مارکت‌پلیس‌های دیجیتال

مارکت‌پلیس B2B (تجارت به تجارت)

در این نوع مارکت‌پلیس، کسب‌وکارها محصولات یا خدمات خود را به سایر کسب‌وکارها می‌فروشند. تصور کنید یک شرکت لوازم اداری به صورت عمده به سایر شرکت‌ها بفروشد، مانند علی‌بابا.

مارکت‌پلیس B2C (تجارت به مصرف‌کننده)

این رایج‌ترین نوع مارکت‌پلیس است که در آن کسب‌وکارها به طور مستقیم به مصرف‌کنندگان محصولات خود را می‌فروشند. به فروشگاه آنلاین لباس یا خرده‌فروش الکترونیکی مورد علاقه خود فکر کنید، مانند آمازون.

مارکت‌پلیس C2C (مصرف‌کننده به مصرف‌کننده)

در این نوع مارکت‌پلیس، افراد عادی آیتم‌ها یا خدمات خود را به یکدیگر می‌فروشند، مانند eBay یا Craigslist.

مارکت‌پلیس C2B (مصرف‌کننده به کسب‌وکار)

در این نوع، افراد محصولات یا خدمات خود را به کسب‌وکارها ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، یک طراح گرافیک آزاد که یک لوگو برای یک شرکت طراحی می‌کند، مانند Fiverr.

انواع مارکت‌پلیس بر اساس نوع محصول یا خدمات

مارکت‌پلیس عمودی

این نوع مارکت‌پلیس بر روی یک نوع خاص از محصول یا خدمات تمرکز دارد (مانند Etsy برای کالاهای دست‌ساز)، مانند Airbnb.

مارکت‌پلیس افقی

این نوع مارکت‌پلیس طیف گسترده‌ای از انواع مختلف محصولات یا خدمات را ارائه می‌دهد، دقیقاً مانند یک فروشگاه بزرگ آنلاین، مانند Walmart.

مارکت‌پلیس‌ها بر اساس ارائه محصول یا خدمات

مارکت‌پلیس‌های مبتنی بر محصول

تمرکز بر کالاهای ملموس از الکترونیک تا صنایع دستی دست‌ساز، ارائه یک پلتفرم برای فروشندگان برای فروش محصولات فیزیکی به یک مخاطب گسترده، مانند آمازون و Etsy.

مارکت‌پلیس‌های مبتنی بر خدمات

ارائه خدمات مختلف مانند فریلنسینگ، تعمیرات خانگی یا دوره‌های آموزشی، ارتباط دهنده ارائه‌دهندگان خدمات با مشتریانی که به مهارت‌ها یا کمک خاصی نیاز دارند، مانند Upwork و TaskRabbit. هر نوع مارکت‌پلیس به نیازهای خاصی پاسخ می‌دهد و تجربه خرید آنلاین را متنوع و راحت می‌کند.

مکانیزم عملکرد یک مارکت‌پلیس وب

مکانیزم عملکرد یک مارکت‌پلیس وب شامل چندین جزء کلیدی است. هنگامی که یک وب‌سایت مارکت‌پلیس را راه‌اندازی می‌کنید، فروشندگان حساب‌های کاربری ایجاد کرده و محصولات خود را در پلتفرم فهرست می‌کنند، توصیفات، قیمت‌ها و تصاویر را ارائه می‌دهند. خریداران این فهرست‌ها را مرور کرده و گزینه‌ها را مقایسه می‌کنند و سپس خرید خود را انجام می‌دهند. مارکت‌پلیس معمولاً پردازش پرداخت‌ها را مدیریت می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که تراکنش‌ها امن و کارآمد هستند. پس از انجام خرید، فروشنده مسئول ارسال محصول به خریدار است. بسیاری از مارکت‌پلیس‌های وب خدمات اضافی نیز ارائه می‌دهند، مانند پشتیبانی مشتری، مدیریت بازگشت کالا و فرصت‌های تبلیغاتی برای فروشندگان. پلتفرم معمولاً از طریق هزینه‌های فهرست‌بندی، هزینه‌های تراکنش یا درصدی از هر فروش درآمد کسب می‌کند.

تاریخچه مارکت‌پلیس (Marketplace)

مارکت‌پلیس‌های آنلاین به مرور زمان از شکل‌های ساده‌تر تجارت الکترونیک به شکل‌های پیچیده‌تر و کارآمدتری توسعه یافته‌اند. این تکامل را می‌توان به چند مرحله مهم تقسیم کرد:

1. پیدایش تجارت الکترونیک (دهه 1990):
   • اولین مارکت‌پلیس‌های آنلاین در دهه 1990 با ظهور اینترنت و تجارت الکترونیک به وجود آمدند. شرکت‌هایی مانند eBay (تأسیس 1995) و Amazon (تأسیس 1994) از پیشگامان این حوزه بودند. این شرکت‌ها به عنوان پلتفرم‌هایی برای خرید و فروش کالاهای مختلف عمل می‌کردند.
2. گسترش و تنوع (دهه 2000):
   • در دهه 2000، مارکت‌پلیس‌ها شروع به گسترش و تنوع یافتن کردند. پلتفرم‌هایی مانند Alibaba در چین شروع به فعالیت کردند و بازارهای جدیدی را فتح کردند. در این دوره، تخصصی شدن مارکت‌پلیس‌ها نیز افزایش یافت، به عنوان مثال Etsy (تأسیس 2005) که به فروش صنایع دستی و محصولات دست‌ساز متمرکز شد.
3. عصر موبایل و اپلیکیشن‌ها (دهه 2010):
   • با ظهور تلفن‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های موبایل، مارکت‌پلیس‌ها به سرعت خود را تطبیق دادند و اپلیکیشن‌های موبایلی را توسعه دادند. این تغییر باعث افزایش دسترسی و راحتی کاربران شد. پلتفرم‌هایی مانند Airbnb (تأسیس 2008) و Uber (تأسیس 2009) نمونه‌های موفقی از مارکت‌پلیس‌های مبتنی بر خدمات هستند که از این تحول بهره‌مند شدند.
4. پیشرفت‌های فناوری و هوش مصنوعی (دهه 2020):
   • در دهه 2020، مارکت‌پلیس‌ها به بهره‌برداری از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی پرداخته‌اند تا تجربه کاربران را بهبود بخشند و فرآیندهای خرید و فروش را کارآمدتر کنند. این پیشرفت‌ها به بهبود دقت در پیشنهادات، مدیریت موجودی و خدمات مشتریان کمک کرده است.

کتاب‌های معروف درباره مارکت‌پلیس (Marketplace)

1. Platform Revolution: How Networked Markets Are Transforming the Economy–and How to Make Them Work for You
   • نویسندگان: Geoffrey G. Parker, Marshall W. Van Alstyne, Sangeet Paul Choudary
   • این کتاب به بررسی چگونگی ایجاد و مدیریت پلتفرم‌های موفق می‌پردازد و نقش مارکت‌پلیس‌ها در اقتصاد شبکه‌ای را تشریح می‌کند.
   • خرید از آمازون
2. The Lean Marketplace: A Practical Guide to Building a Successful Online Marketplace Business
   • نویسنده: Juho Makkonen, Cristobal Gracia
   • این کتاب یک راهنمای عملی برای کارآفرینانی است که می‌خواهند یک مارکت‌پلیس آنلاین موفق راه‌اندازی کنند. نویسندگان به بررسی روش‌های اجرایی و تجربیات موفق پرداخته‌اند.
   • خرید از آمازون
3. Matchmakers: The New Economics of Multisided Platforms
   • نویسندگان: David S. Evans, Richard Schmalensee
   • این کتاب به تحلیل اقتصادی مارکت‌پلیس‌ها و پلتفرم‌های چندوجهی می‌پردازد و به چگونگی موفقیت این مدل‌های کسب‌وکار در بازار رقابتی می‌پردازد.
   • خرید از آمازون
4. Platform Scale: How an Emerging Business Model Helps Startups Build Large Empires with Minimum Investment
   • نویسنده: Sangeet Paul Choudary
   • این کتاب به بررسی چگونگی مقیاس‌بندی مارکت‌پلیس‌ها و پلتفرم‌های آنلاین و ایجاد امپراتوری‌های بزرگ با سرمایه‌گذاری کم می‌پردازد.
   • خرید از آمازون

تعریف مارکت پلیس در مقابل فروشگاه اینترنتی

مارکت پلیس (Marketplace) پلتفرمی است که در آن فروشندگان می‌توانند گرد هم آیند و محصولات یا خدمات خود را به یک پایگاه مشتریان منتخب بفروشند. نقش مالک مارکت پلیس این است که فروشندگان مناسب و مشتریان مناسب را به هم رسانده و از طریق یک پلتفرم چندفروشنده استثنایی، فروش‌ها را افزایش دهد. فروشندگان مکانی برای دیده‌شدن و فروش محصولات خود دارند و مالک مارکت پلیس از هر فروش کمیسیون کسب می‌کند. فروشگاه آنلاین، از سوی دیگر، یک فروشگاه واحد است که محصولات خود را به صورت آنلاین می‌فروشد. تمام بازاریابی و عملیات توسط شرکتی که مالک فروشگاه و محصولات است مدیریت می‌شود. مالکان مارکت پلیس، برخلاف مالکان فروشگاه‌های آنلاین، مالک موجودی که در پلتفرم آن‌ها فروخته می‌شود نیستند. بنابراین، مالک مارکت پلیس به جای تمرکز بر عملیات تجاری، بیشتر بر ترویج برند مارکت پلیس خود با هدف افزایش ترافیک به پلتفرم و تبدیل بازدیدهای سایت به فروش تمرکز می‌کند.

مثال‌هایی از مارکت پلیس‌ها

شرکت‌های بزرگی با موجودی عظیم مانند Amazon، Rakuten یا eBay هستند. این پلتفرم‌ها به عنوان مارکت پلیس‌های عمومی شناخته می‌شوند که انواع مختلفی از محصولات را به فروش می‌رسانند. همچنین، پلتفرم‌های نیش نیز وجود دارند که به بازارهای خاص تمرکز دارند. به عنوان مثال:

• Etsy: یک مارکت پلیس برای صنایع دستی و کالاهای دست‌ساز
• Runnics: مارکت پلیسی برای لباس‌ها و تجهیزات ورزشی مخصوص دویدن
• Shop.Surf: پلتفرمی برای لوازم و مد اسکیت و موج‌سواری

در مقابل، یک فروشگاه آنلاین فقط یک شرکت واحد است که محصولات خود را از طریق فروشگاه آنلاین خود می‌فروشد. به عنوان مثال:

• Zara: یک برند مد که محصولات خود را از طریق فروشگاه آنلاین خود عرضه می‌کند.
• Apple: فروشگاه آنلاین این شرکت محصولات الکترونیکی و دیجیتالی خود را به فروش می‌رساند.
• Nike: برند ورزشی که محصولات خود را از طریق فروشگاه آنلاین رسمی خود به فروش می‌رساند.

مارکت پلیس‌ها با ایجاد بستری برای فروشندگان مختلف، به عنوان واسطه عمل کرده و باعث افزایش فروش و دیده‌شدگی محصولات می‌شوند. این مدل کسب‌وکار به دلیل ساختار ساده و قابل گسترش خود، برای استارتاپ‌ها نیز جذابیت زیادی دارد. از طرف دیگر، فروشگاه‌های آنلاین متمرکز بر فروش محصولات خودشان هستند و کنترل بیشتری بر عملیات تجاری و بازاریابی خود دارند. انتخاب بین این دو مدل بستگی به اهداف کسب‌وکار، منابع موجود و استراتژی‌های بلندمدت شما دارد.

اهداف یک مارکت‌پلیس

مارکت‌پلیس‌ها، چه شخص به شخص باشند و چه آنلاین، معمولاً اهداف مشابهی برای کسب‌وکار یا ساختار خود دارند. اهداف یک بازار آزاد در یک شهر شبیه به فروشگاه مواد غذایی است و همچنین شبیه به اهداف یک وب‌سایت تجارت آنلاین. آشنایی با اهداف مارکت‌پلیس به شما کمک می‌کند تا بدانید دقیقاً بازارها در کوتاه‌مدت و بلندمدت به دنبال چه چیزی هستند.

“یکی از تنها راه‌های خارج شدن از یک وضعیت دشوار، ابداع راهی برای خروج است.” – جف بزوس – مؤسس آمازون

برخی از اهداف مارکت‌پلیس عبارتند از:

1. آوردن خریداران و فروشندگان به یکدیگر

هدف اصلی مارکت‌پلیس این است که فضایی بی‌طرفانه فراهم کند که در آن مشتریان یا خریداران که می‌خواهند کالا یا خدماتی را خریداری کنند و فروشندگان که مالک کالا یا خدمات هستند، بخواهند آن را بفروشند. همه اهداف دیگر مارکت‌پلیس از این نقطه اصلی نشأت می‌گیرند و ثانویه هستند. مثال: وب‌سایت دیوار به عنوان یک مارکت‌پلیس آنلاین ایرانی، خریداران و فروشندگان را در بستر اینترنت به هم وصل می‌کند.

2. تقویت روابط بین افراد در مارکت‌پلیس

برخی فکر می‌کنند این فقط به معنای روابط بین خریداران و فروشندگان است، اما بیش از این است. در مارکت‌پلیس، برخی روابط بین فروشندگان و سایر فروشندگان یا خریداران و سایر خریداران شکل می‌گیرد و بنابراین یک اکوسیستم جامع و قوی از بازار را تقویت می‌کند. مثال: برنامه‌های ارتباطی و پشتیبانی فروشندگان در سایت‌های بزرگی مثل Amazon به فروشندگان کمک می‌کند تا با هم در ارتباط باشند و اطلاعات مفیدی را به اشتراک بگذارند.

3. آسان‌سازی ارتباطات

هدف ارزشمند دیگر مارکت‌پلیس این است که تجارت را از نظر زمان و تلاش برای یافتن تجارت متقابل، تا حد امکان آسان کند. آسان‌سازی ایجاد ارتباطات تجاری به‌ویژه در چشم‌انداز آنلاین تجارت بازار بسیار حائز اهمیت است. مثال: پلتفرم علی‌بابا با فراهم‌کردن ابزارهای جستجوی پیشرفته، فرآیند پیدا کردن محصولات و فروشندگان مختلف را برای خریداران آسان‌تر کرده است.

4. ایجاد فرصت‌های جدید

به دلیل پیشرفت‌های فناوری، از جمله اینترنت، مارکت‌پلیس همواره در حال تکامل است. بنابراین، هر مارکت‌پلیس تلاش می‌کند تا با نوآوری مداوم، راه‌های جدیدی برای خرید و فروش مؤثرتر پیدا کند، چه به‌صورت سنتی و چه به‌صورت آنلاین. مثال: اسنپ‌مارکت به عنوان یک مارکت‌پلیس ایرانی با ادغام خدمات آنلاین و فیزیکی، امکان خرید مواد غذایی به‌صورت آنلاین و تحویل سریع را برای مشتریان فراهم کرده است.

5. کمک به کسب‌وکارها

در هر بازار، فروشنده‌ای تلاش می‌کند تا پول بیشتری کسب کند، در حالی که خریدار به دنبال کالای مناسب یا خدماتی است که نیاز دارد یا می‌خواهد. بازار به افراد کمک می‌کند تا اهداف خود را از طریق تجارت به دست آورند و به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا رونق یابند. مثال: سایت دیجیکالا با ارائه بستری برای فروشندگان مستقل، به آن‌ها کمک می‌کند تا محصولات خود را به تعداد بیشتری از مشتریان عرضه کنند و فروش خود را افزایش دهند.

6. تسریع در تجارت

یکی دیگر از نتایج مطلوب نوآوری‌های تکنولوژیکی، افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها در مارکت‌پلیس است. روش‌هایی مانند کارت‌های اعتباری و سایت‌های پرداخت آنلاین، تجارت را برای هر دو طرف معامله به طرز چشم‌گیری سریع کرده‌اند. مثال: پلتفرم زرین‌پال در ایران با ارائه درگاه‌های پرداخت امن و سریع، فرآیند تراکنش‌ها را برای فروشندگان و خریداران آسان‌تر و سریع‌تر کرده است. این اهداف به مارکت‌پلیس‌ها کمک می‌کنند تا به محیطی پویا و جذاب برای همه طرف‌های درگیر تبدیل شوند و از این طریق به رشد و توسعه بیشتر بازارها کمک کنند.

3 ویژگی کلیدی مارکت‌پلیس‌های آنلاین

برای کمک به کسب‌وکارها در تصمیم‌گیری درباره انتخاب مدل مناسب، به بررسی عمیق برخی ویژگی‌های مارکت‌پلیس‌ها پرداخته‌ایم که آن‌ها را از فروشگاه‌های آنلاین متمایز می‌کند و برای کارآفرینان دیجیتال جذاب می‌سازد. این ویژگی‌ها شامل سهولت مدیریت موجودی (در واقع، نیاز به نگهداری هیچ موجودی توسط مارکت‌پلیس نیست)، قابلیت گسترش بیشتر و تمرکز بیشتر بر کاربر نهایی است. در اینجا یک مرور دقیق‌تر آمده است:

1. بدون موجودی

مارکت‌پلیس‌ها کسب‌وکارهای بزرگی هستند که با فروشندگان بسیاری سروکار دارند، که کاتالوگ خود را ارائه می‌دهند و معمولاً بسیار بیشتر از فروشگاه‌های آنلاین موجودی دارند. آیا این بدان معناست که مدیریت آن‌ها پیچیده‌تر است؟ لزوماً نه. در واقع، عکس این موضوع اغلب صادق است. به عنوان مالک فروشگاه آنلاین که موجودی و انبار خود را مدیریت می‌کند، معمولاً نیاز به سرمایه‌گذاری سنگین در خرید و مدیریت موجودی هنگام شروع کسب‌وکار دارد (مدل‌های dropshipping به جز). از سوی دیگر، کاتالوگ ارائه شده در مارکت‌پلیس‌ها توسط فروشندگان خارجی نگهداری می‌شود، بنابراین سرمایه‌گذاری در مدیریت موجودی وجود ندارد (به جز مارکت‌پلیس‌های هیبریدی).

در نتیجه، صاحبان مارکت‌پلیس تنها باید اطمینان حاصل کنند که فروشندگان آن‌ها به مقررات کیفیت و دستورالعمل‌ها پایبند هستند. اضافه کنید به این واقعیت که راه‌حل‌های SaaS مارکت‌پلیس، مانند Shopery، راه‌حل‌های پیشرفته‌ای برای مدیریت موجودی ارائه می‌دهند، با طرح‌های مقرون‌به‌صرفه، یعنی مارکت‌پلیس‌ها ممکن است از نظر مدیریت موجودی‌های بزرگ و متنوع آسان‌تر و پرسودتر از دو مدل دیگر باشند.

مثال: وب‌سایت Digikala یکی از بزرگ‌ترین مارکت‌پلیس‌های ایران است که موجودی انبار خود را مدیریت نمی‌کند و فروشندگان مستقل محصولات خود را روی این پلتفرم می‌فروشند.

2. رضایت بیشتر مشتری

در هنگام مدیریت فروشگاه آنلاین، موارد زیادی وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد: مدیریت موجودی، مدیریت سایت، خدمات مشتری، بازاریابی، فروش، شبکه‌های اجتماعی، محتوا و بسیاری موارد دیگر. در مقابل، در هنگام مدیریت یک مارکت‌پلیس، تمرکز اصلی تنها بر ارائه بهترین پلتفرم برای کاربران است: فروشندگان مارکت‌پلیس و مشتریانی که به آن‌ها فروش می‌کنند. به‌ویژه برای کارآفرینانی که از راه‌حل‌های SaaS پیشرفته مارکت‌پلیس برای مراقبت از جنبه فناوری مارکت‌پلیس استفاده می‌کنند، وظایف بسیار کمتری بر عهده دارند. این بدان معناست که آن‌ها می‌توانند واقعاً بر افزودن ارزش برای کاربران خود و بهینه‌سازی مارکت‌پلیس برای برآورده کردن نیازهای آن‌ها تمرکز کنند.

البته، این به معنای آسان بودن مدیریت مارکت‌پلیس نیست. محتوای درست کردن و مدیریت آن نیاز به تلاش زیادی دارد. ایجاد یک مارکت‌پلیس فوق‌العاده عمودی، به‌عنوان مثال، که بر روی یک نیش خاص متمرکز است، نیاز به تلاش زیادی از طرف مالک مارکت‌پلیس برای یافتن فروشندگان و شامل کردن محصولات مناسب دارد. اما این تلاش‌ها نتیجه می‌دهد. با وجود فروشندگان زیادی که تحت یک سقف فروش می‌کنند، مارکت‌پلیس‌ها مکان بسیار جالبی برای مصرف‌کنندگان برای یافتن گزینه‌های ارزان‌تر و جایگزین‌های جدید هستند. یک مارکت‌پلیس خوب می‌تواند یک جامعه بزرگ از مشتریان بسیار راضی باشد.

مثال: مارکت‌پلیس Bamilo که به تازگی در ایران به تعطیلی کشیده شد، توانست تا مدت زیادی با تمرکز بر ارائه تجربه کاربری بهتر، مشتریان زیادی را جذب کند و رضایت آن‌ها را جلب نماید.

3. مدل کسب‌وکار کم‌هزینه و مقیاس‌پذیر

مارکت‌پلیس‌ها مدل‌های کسب‌وکار کم‌هزینه و مقیاس‌پذیر شگفت‌آوری به صاحبان خود ارائه می‌دهند. برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان نمونه‌های عالی هستند. Uber، به عنوان مثال، مالک خودروهای خود نیست. Airbnb مالک آپارتمان‌ها نیست و Amazon مالک اکثر کالاها و خدماتی که می‌فروشد نیست. در حالی که مارکت‌پلیس‌ها نیاز به فروش مقدار بیشتری کالا یا خدمات برای رسیدن به نقطه سربه‌سری دارند، این واقعیت که تمرکز بر پلتفرم و رسیدن به مصرف‌کنندگان است، به معنای آن است که اقتصاد مقیاس آسان‌تر به دست می‌آید. این بدان معناست که، در مقابل دیگر کسب‌وکارهای دیجیتال، صاحبان جدید مارکت‌پلیس‌ها ممکن است از آنچه که می‌توانند با یک تیم نسبتاً کوچک به دست آورند شگفت‌زده شوند.

با افزایش فناوری‌های SaaS که به راه‌اندازی یک مارکت‌پلیس با آخرین محصول خارج از قفسه کمک می‌کند، نگهداری زیرساخت نسبتاً پایین است، زیرا نگهداری و به‌روزرسانی‌ها توسط ارائه‌دهنده انجام می‌شود. راه‌حل‌هایی مانند این بدان معناست که مارکت‌پلیس‌ها می‌توانند با تیم کوچکی از مهندسان به‌طور مؤثر عمل کنند. این به مارکت‌پلیس‌ها اجازه می‌دهد تا کم‌هزینه بمانند و آماده باشند تا به چشم‌انداز تغییرپذیر و رقابتی تجارت الکترونیک تطبیق دهند.

مثال: مارکت‌پلیس دیجیکالا با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تیم کوچکی از متخصصان، توانسته است به سرعت رشد کند و به یکی از برترین مارکت‌پلیس‌های ایران تبدیل شود.

تعداد بازارچه‌ها در جامعه رو به افزایش است، زیرا جامعه به طور کلی از رشد نوآوری و پویایی بازارچه‌ها استقبال می‌کند. افزایش دسترسی به بازارچه‌ها در جامعه، امکانات بازارها را گسترش داده است. اکنون می‌توانید به سادگی با لمس صفحه‌نمایش گوشی یا کلیک با ماوس، کالاها و خدمات را به راحتی و به سرعت سفارش دهید. این سهولت دسترسی نحوه نگاه و تعامل جهان با بازارها را متحول کرده است. از آنجا که مردم به بازارچه‌های آنلاین توجه می‌کنند، ممکن است درآمد جهانی بازارچه‌ها افزایش یابد.

تفاوت بین مارکت‌پلیس آنلاین و فروشگاه آنلاین چیست؟

یک فروشگاه آنلاین پلتفرمی است که تنها یک شرکت مالک آن است و فقط کالاها و خدمات خود را به خریداران آنلاین می‌فروشد. در مقابل، مارکت‌پلیس آنلاین جایی است که چندین شرکت انواع مختلفی از کالاها و خدمات را به خریداران می‌فروشند. هدف مارکت‌پلیس این است که فروشندگان محصولات و خدمات خود را از طریق یک پلتفرم چندفروشنده ترویج کنند که ترافیک مشتریان را به وب‌سایت جلب می‌کند. یک مارکت‌پلیس بر برند خود تمرکز می‌کند و تلاش می‌کند از بازدیدها و کمیسیون فروش درآمد کسب کند و بر خلاف فروشگاه آنلاین، تراکنش بین خریدار و فروشنده را نظارت یا تنظیم نمی‌کند. یک تفاوت بارز برای نشان دادن این تفاوت این است که مارکت‌پلیس چندین نوع کالا را می‌فروشد در حالی که یک فروشگاه آنلاین فقط محصولات خود را می‌فروشد.

اهمیت مارکت‌پلیس‌های آنلاین

هم فروشگاه‌های آنلاین و هم مارکت‌پلیس‌ها انتخاب‌های عالی‌ای هستند، بسته به اینکه کدام یک برای شما راحت‌تر است. بسیاری از معاملات اکنون در مارکت‌پلیس‌های آنلاین انجام می‌شود، اگرچه برخی افراد ممکن است مارکت‌پلیس‌های آنلاین را پیچیده‌تر از روش‌های سنتی ببینند. مشتریان اغلب مارکت‌پلیس‌ها را به فروشگاه‌های آنلاین ترجیح می‌دهند زیرا از ارزیابی و تأکید بیش از حد بر اهمیت هر دو طرف خریدار و فروشنده اجتناب می‌کنند. مارکت‌پلیس‌های آنلاین به دلیل داشتن پلتفرم‌های چندفروشنده مقیاس‌پذیر هستند، اما این موضوع ممکن است برای برخی کسب‌وکارهای جدید نیز ارزشمند باشد.

مزایای مارکت‌پلیس‌های آنلاین

مزایای زیر برای مارکت‌پلیس‌های آنلاین وجود دارد:

مدیریت آسان موجودی

مارکت‌پلیس‌های آنلاین معمولاً بزرگ‌تر از فروشگاه‌های آنلاین هستند زیرا دارای تعداد زیادی فروشنده با کاتالوگ‌های کالاها و خدمات خود هستند، بنابراین موجودی بزرگ‌تری دارند. برخی افراد ممکن است فکر کنند که مارکت‌پلیس‌های آنلاین به دلیل اندازه بزرگ‌تر خود چالش‌برانگیزتر هستند، اما این لزوماً درست نیست. فروشگاه‌های آنلاین باید به‌طور قابل توجهی در خرید و نگهداری موجودی سرمایه‌گذاری کنند، در حالی که کنترل و مدیریت کاتالوگ‌های فروشنده معمولاً وظیفه فروشندگان است. این بدان معناست که مارکت‌پلیس‌های آنلاین دارای طیف گسترده‌تری از کالاها با هزینه‌های کمتر در مدیریت آن‌ها نسبت به فروشگاه‌های آنلاین هستند.

به همین دلیل، مارکت‌پلیس‌ها باید دستورالعمل‌های وب‌سایت خود را برای بررسی رعایت قوانین توسط فروشندگان در زمینه موجودی و سایر جنبه‌ها نظارت کنند. مارکت‌پلیس‌های خوب همچنین گزینه‌های موجودی با کیفیت بالا را برای فروشندگان فراهم می‌کنند که به آن‌ها در توازن و مدیریت موجودی‌های خود کمک می‌کند و این به نفع متقابل افراد درگیر منجر می‌شود.

سطح رضایت‌بخش تجارت

حفظ یک فروشگاه آنلاین شامل جنبه‌های مختلفی است، مانند خدمات مشتری، فروش بازاریابی، به‌روزرسانی‌های شبکه‌های اجتماعی و مدیریت سایت. برای مارکت‌پلیس‌ها، هدف اصلی ایجاد بهترین فضای آنلاین ممکن برای تعامل فروشندگان و مشتریان است و این منجر به کیفیت بالاتری از نظر عملکرد سایت می‌شود. یک مارکت‌پلیس می‌تواند بر روی افرادی که در وب‌سایت آن تجارت می‌کنند تمرکز کند، نه بر روی مجموعه‌ای از وظایف دیگر که ممکن است تجارت رضایت‌بخش را از هسته اصلی خود دور کند. مالکیت و اجرای یک مارکت‌پلیس نیازمند توجه به جزئیات است.

این امر منجر به تلاش‌های قابل توجه در ایجاد و بررسی کالاها، تعاملات و تراکنش‌ها در وب‌سایت می‌شود. به عنوان مثال، ممکن است ایجاد یک مارکت‌پلیس برای یک سرویس یا کالای کوچک به دلیل فضای عمودی آن چالش‌برانگیز باشد. اگرچه بسیاری از شرکت‌ها در یک نیچ با هم جمع می‌شوند، داشتن یک فضای مشترک که مشتریان بتوانند گزینه‌های ارزان‌تر را برای همان محصول یا خدمات پیدا کنند نیز مطلوب است.

مقیاس‌پذیری

مقیاس‌پذیری مارکت‌پلیس‌ها یکی از دلایلی است که بسیاری از فروشندگان آن‌ها را دوست دارند. بسیاری از شرکت‌های بزرگ مقیاس‌پذیر هستند زیرا آن‌ها مالک کالاهایی که می‌فروشند یا مشتریان خریداری می‌کنند و یا خدماتی که کارمندانشان ارائه می‌دهند نیستند. به عنوان مثال، یک مارکت‌پلیس برای رانندگی معمولاً هیچ‌کدام از خودروهایی را که رانندگان تحت برند آن‌ها از آن استفاده می‌کنند، مالک نیست. یک مارکت‌پلیس برای فروش محصولات مالک هیچ‌کدام از کالاهایی که در پلتفرم خود می‌فروشد نیست، و یک مارکت‌پلیس برای اسکان مالک آپارتمان‌ها یا هتل‌هایی که افراد از آن‌ها استفاده می‌کنند، نیست.

مقیاس‌پذیری آن‌ها به این معنی است که شما می‌توانید به راحتی آن‌ها را بر اساس تقاضا ارتقا دهید یا گسترش دهید. این امر اهمیت دارد زیرا سازندگان مارکت‌پلیس‌های تازه وارد می‌توانند به دلیل مقیاس‌پذیری سیستم، حتی با تعداد کمی از کارمندان، درآمد بیشتری کسب کنند. تکنولوژی‌هایی وجود دارد که به افراد در راه‌اندازی و توسعه مارکت‌پلیس‌های خود از ابتدا کمک می‌کند. هزینه‌های نگهداری از فضا معمولاً کمتر از فروشگاه‌های آنلاین است زیرا فروشندگان کسب‌وکارهای خود را مدیریت می‌کنند. یک مارکت‌پلیس سپس اجازه می‌دهد کارهای تخصصی‌تری انجام شود که هدف آن بهبود تجربه برای هر دو مشتری و فروشنده است.

لیست کامل مارکت‌پلیس‌های ایرانی و روش استفاده از آنها

مارکت‌پلیس‌ها به‌عنوان پلتفرم‌هایی که خریداران و فروشندگان را به هم متصل می‌کنند، نقش بسیار مهمی در اقتصاد دیجیتال ایران ایفا می‌کنند. این پلتفرم‌ها به افراد و کسب‌وکارها اجازه می‌دهند تا به‌راحتی محصولات و خدمات خود را به بازار عرضه کنند و به مشتریان گسترده‌تری دسترسی پیدا کنند. در این مقاله، لیست کاملی از مارکت‌پلیس‌های ایرانی و روش استفاده از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

1. دیجی‌کالا (Digikala)

توضیحات: دیجی‌کالا بزرگ‌ترین و معروف‌ترین مارکت‌پلیس آنلاین ایران است که محصولات متنوعی از الکترونیک گرفته تا لوازم خانگی، پوشاک و لوازم آرایشی را به فروش می‌رساند. روش استفاده:

• ثبت‌نام: ابتدا باید یک حساب کاربری در دیجی‌کالا ایجاد کنید.
• جستجو و انتخاب محصول: از طریق دسته‌بندی‌ها یا نوار جستجو، محصول موردنظر خود را پیدا کنید.
• افزودن به سبد خرید: محصول را به سبد خرید اضافه کرده و مراحل پرداخت را تکمیل کنید.
• پرداخت و پیگیری سفارش: پس از پرداخت، می‌توانید وضعیت سفارش خود را از طریق پروفایل کاربری پیگیری کنید.

2. باسلام (Basalam)

توضیحات: باسلام یک مارکت‌پلیس است که به تولیدکنندگان محلی و کسب‌وکارهای کوچک اجازه می‌دهد محصولات خود را به فروش برسانند. این پلتفرم بیشتر بر محصولات خانگی، صنایع‌دستی و محصولات کشاورزی تمرکز دارد. روش استفاده:

• ثبت‌نام و ایجاد غرفه: به‌عنوان فروشنده، ثبت‌نام کنید و غرفه خود را ایجاد کنید.
• بارگذاری محصولات: تصاویر و توضیحات محصولات خود را بارگذاری کنید.
• مدیریت سفارشات: سفارشات دریافتی را مدیریت کنید و از طریق پلتفرم باسلام به مشتریان ارسال کنید.
• ارتباط با مشتری: از طریق پنل کاربری خود، با مشتریان در ارتباط باشید و به سؤالات آن‌ها پاسخ دهید.

3. ترب (Torob)

توضیحات: ترب یک موتور جستجوی محصولات و قیمت‌ها است که به کاربران کمک می‌کند بهترین قیمت‌ها و فروشگاه‌ها را برای محصولات مختلف پیدا کنند. روش استفاده:

• جستجو: محصول موردنظر خود را در نوار جستجوی ترب وارد کنید.
• مقایسه قیمت‌ها: قیمت‌ها و فروشگاه‌های مختلف را مقایسه کنید.
• انتخاب فروشگاه: بر اساس قیمت و امتیاز فروشگاه، خرید خود را از فروشگاه منتخب انجام دهید.
• پیگیری تخفیف‌ها: از طریق ترب می‌توانید از تخفیف‌ها و پیشنهادهای ویژه فروشگاه‌ها باخبر شوید.

4. زنبیل (Zanbil)

توضیحات: زنبیل یک مارکت‌پلیس آنلاین است که انواع محصولات از جمله الکترونیک، لوازم خانگی، لوازم آرایشی و بهداشتی و مد و پوشاک را به فروش می‌رساند. روش استفاده:

• ثبت‌نام: یک حساب کاربری در زنبیل ایجاد کنید.
• انتخاب محصول: از طریق دسته‌بندی‌ها یا نوار جستجو، محصول موردنظر خود را پیدا کنید.
• افزودن به سبد خرید: محصول را به سبد خرید اضافه کرده و مراحل پرداخت را تکمیل کنید.
• پرداخت و پیگیری سفارش: پس از پرداخت، می‌توانید وضعیت سفارش خود را از طریق پروفایل کاربری پیگیری کنید.

5. دیوار (Divar)

توضیحات: دیوار یک مارکت‌پلیس برای خرید و فروش کالاهای دست دوم و خدمات مختلف است. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد تا آگهی‌های خود را منتشر کرده و به‌راحتی با خریداران و فروشندگان در ارتباط باشند. روش استفاده:

• ثبت‌نام و ورود: ابتدا یک حساب کاربری ایجاد کنید.
• انتشار آگهی: اطلاعات و تصاویر مربوط به کالا یا خدمات خود را وارد کرده و آگهی خود را منتشر کنید.
• جستجو و ارتباط: آگهی‌های موردنظر خود را جستجو کرده و از طریق اطلاعات تماس موجود در آگهی، با فروشنده ارتباط بگیرید.
• تکمیل معامله: پس از توافق با فروشنده، معامله را تکمیل کنید.

6. ایسام (Esam)

توضیحات: ایسام یک مارکت‌پلیس برای خرید و فروش کالاهای نو و دست دوم است. این پلتفرم امکاناتی مانند مزایده آنلاین و فروش فوری را نیز فراهم کرده است. روش استفاده:

• ثبت‌نام: یک حساب کاربری در ایسام ایجاد کنید.
• انتخاب روش فروش: انتخاب کنید که آیا می‌خواهید محصول خود را به‌صورت فوری یا در مزایده به فروش برسانید.
• بارگذاری محصولات: اطلاعات و تصاویر مربوط به کالا را وارد کنید.
• مدیریت سفارشات: سفارشات دریافتی را مدیریت کنید و کالا را برای خریداران ارسال کنید.
• پیگیری معاملات: از طریق پنل کاربری خود، وضعیت معاملات را پیگیری کنید.

7. کمدا (Komoda)

توضیحات: کمدا یک مارکت‌پلیس اختصاصی برای خرید و فروش لباس‌های زنانه، اکسسوری و لوازم آرایشی است. روش استفاده:

• ثبت‌نام: یک حساب کاربری در کمدا ایجاد کنید.
• بارگذاری محصولات: اطلاعات و تصاویر مربوط به محصولات خود را وارد کنید.
• مدیریت فروش: سفارشات دریافتی را مدیریت کنید و کالاها را برای خریداران ارسال کنید.
• تعامل با مشتریان: از طریق پنل کاربری خود، با مشتریان در ارتباط باشید و به سؤالات آن‌ها پاسخ دهید.

8. شیپور (Sheypoor)

توضیحات: شیپور یک مارکت‌پلیس برای خرید و فروش کالاهای نو و دست دوم است. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد تا آگهی‌های خود را به‌صورت رایگان منتشر کرده و به‌راحتی با خریداران و فروشندگان در ارتباط باشند. روش استفاده:

• ثبت‌نام و ورود: ابتدا یک حساب کاربری ایجاد کنید.
• انتشار آگهی: اطلاعات و تصاویر مربوط به کالا یا خدمات خود را وارد کرده و آگهی خود را منتشر کنید.
• جستجو و ارتباط: آگهی‌های موردنظر خود را جستجو کرده و از طریق اطلاعات تماس موجود در آگهی، با فروشنده ارتباط بگیرید.
• تکمیل معامله: پس از توافق با فروشنده، معامله را تکمیل کنید.

9. بانی‌مد (Banimode)

توضیحات: بانی‌مد یک مارکت‌پلیس برای فروش لباس، کفش و اکسسوری‌های مد روز است. این پلتفرم به کاربران امکان می‌دهد تا محصولات خود را در دسته‌بندی‌های مختلف به فروش برسانند. روش استفاده:

• ثبت‌نام: یک حساب کاربری در بانی‌مد ایجاد کنید.
• انتخاب محصول: از طریق دسته‌بندی‌ها یا نوار جستجو، محصول موردنظر خود را پیدا کنید.
• افزودن به سبد خرید: محصول را به سبد خرید اضافه کرده و مراحل پرداخت را تکمیل کنید.
• پرداخت و پیگیری سفارش: پس از پرداخت، می‌توانید وضعیت سفارش خود را از طریق پروفایل کاربری پیگیری کنید.

10. پیندو (Pindo)

توضیحات: پیندو یک مارکت‌پلیس آنلاین است که به فروشندگان امکان می‌دهد محصولات خود را در دسته‌بندی‌های مختلف از جمله الکترونیک، لوازم خانگی، پوشاک و لوازم آرایشی به فروش برسانند. روش استفاده:

• ثبت‌نام و ایجاد فروشگاه: به‌عنوان فروشنده، ثبت‌نام کنید و فروشگاه خود را ایجاد کنید.
• بارگذاری محصولات: اطلاعات و تصاویر مربوط به محصولات خود را وارد کنید.
• مدیریت سفارشات: سفارشات دریافتی را مدیریت کنید و کالاها را برای خریداران ارسال کنید.
• ارتباط با مشتری: از طریق پنل کاربری خود، با مشتریان در ارتباط باشید و به سؤالات آن‌ها پاسخ دهید.

نتیجه‌گیری

مارکت‌پلیس‌ها به دلیل فراهم‌کردن فضایی برای تعامل مستقیم بین خریداران و فروشندگان، نقش حیاتی در اقتصاد دیجیتال ایران ایفا می‌کنند. با استفاده از این پلتفرم‌ها، کسب‌وکارها می‌توانند به‌راحتی محصولات خود را به بازار عرضه کرده و به مشتریان گسترده‌تری دسترسی پیدا کنند. انتخاب مارکت‌پلیس مناسب بستگی به نوع محصولات یا خدماتی دارد که قصد فروش آن‌ها را دارید، بنابراین مطمئن شوید که پلتفرمی را انتخاب می‌کنید که بهترین تناسب را با نیازهای کسب‌وکار شما دارد.

سوالات متداول

منظور از مارکت‌پلیس چیست؟ مارکت‌پلیس یک پلتفرم آنلاین است که فروشندگان مختلف می‌توانند محصولات یا خدمات خود را برای فروش به مشتریان عرضه کنند.

یک مثال از مارکت‌پلیس چیست؟ آمازون و ای‌بی نمونه‌هایی از مارکت‌پلیس‌های معروف هستند که فروشندگان مختلف محصولات خود را برای فروش به مشتریان عرضه می‌کنند.

پلتفرم مارکت‌پلیس چیست؟ پلتفرم مارکت‌پلیس بستری است که فروشندگان مختلف می‌توانند محصولات یا خدمات خود را ارائه دهند و مشتریان می‌توانند این محصولات یا خدمات را خریداری کنند.

مارکت‌پلیس در تجارت الکترونیک چیست؟ مارکت‌پلیس در تجارت الکترونیک یک سایت یا اپلیکیشن است که فروشندگان مختلف می‌توانند محصولات خود را عرضه کنند و مشتریان می‌توانند از بین این محصولات خرید کنند.

مارکت‌پلیس‌ها چگونه کار می‌کنند؟ مارکت‌پلیس‌ها با ارائه بستر فروش به فروشندگان و تسهیل فرایند خرید به مشتریان، به‌عنوان واسطه عمل می‌کنند و معمولاً از طریق کارمزد از هر فروش درآمد کسب می‌کنند.

محصولات مارکت‌پلیس چیست؟ محصولات مارکت‌پلیس شامل کالاها یا خدماتی هستند که توسط فروشندگان مختلف در پلتفرم مارکت‌پلیس ارائه می‌شوند.

مدل مارکت‌پلیس چیست؟ مدل مارکت‌پلیس شامل ساختار و رویکردی است که یک پلتفرم برای تسهیل معاملات بین فروشندگان و خریداران اتخاذ می‌کند، مانند کارمزد تراکنش، هزینه‌های لیست‌گذاری، یا اشتراک‌های ماهیانه.

بهترین مارکت‌پلیس آنلاین چیست؟ آمازون، ای‌بی، و علی‌بابا از بهترین مارکت‌پلیس‌های آنلاین هستند که کاربران زیادی دارند و طیف وسیعی از محصولات و خدمات را ارائه می‌دهند.

تفاوت بین وب‌سایت و مارکت‌پلیس چیست؟ وب‌سایت به‌طور کلی برای فروش محصولات یک شرکت واحد است، در حالی که مارکت‌پلیس پلتفرمی است که محصولات و خدمات فروشندگان مختلف را در خود جای می‌دهد.